Invoertarieven VS op koper zorgen al een half jaar voor competitie in de vraag naar koper
De koperprijs steeg fors in het afgelopen half jaar, richting een historisch hoogtepunt boven de $10.000 per ton. Geologisch is er geen tekort aan deze grondstof. Het ontwikkelen van een nieuw project voor koperwinning kost echter enorm veel tijd en geld. Vandaag lijkt er voldoende koper aangeboden te worden in de wereld om in de gestaag groeiende vraag te voorzien. Maar hoe kan dat en wat betekent het voor de investeringen in onze energie infrastructuur? Het Nederlands Materialen Observatorium (NMO) zocht dit uit in opdracht van het Rijk. De conclusie: er is momenteel voldoende aanbod van koper in de wereld, maar wees voorbereid op schommelende prijzen en meer onzekerheid, vanwege de sterke competitie op de wereldmarkt. In februari aangekondigde, en in juli opgelegde, invoertarieven op koper door de VS zijn hierbij vooralsnog de bepalende factor.
Dat de prijs zo steeg, komt onder meer doordat de VS koper uit Azië (met name China) en Europa inkocht om voor te sorteren op nieuwe, hogere invoertarieven en om toekomstige beschikbaarheid te garanderen. Tegelijkertijd verminderde de export van koperschroot naar China, waardoor de totale aanvoer van koper in China lager uitviel dan verwacht. Met als gevolg dat de voorraad koper in China daalde, in april zelfs met 55 duizend ton per week. Wereldwijd gezien is er echter geen sprake van een afname van het aanbod, de productie van koper bleef gelijk. Kopersmelters in de wereld probeerden meer koperconcentraat of koperschroot naar hun industriële installatie te lokken door negatieve kosten te rekenen, oftewel geld toe te geven, voor verwerking om zo de productiecapaciteit optimaal te houden.
Terwijl de voorraden in China daalden, nam juist de hoeveelheid koper die via de Amerikaanse beurs COMEX werd verhandeld sterk toe. Die was op het hoogste niveau sinds 2018. Handelaren maakten gebruik van het prijsverschil van soms wel $1.600 per ton tussen de beurzen in Londen en New York om te speculeren en winst te maken. Die strategie krijgt nu een politieke lading: president Trump kondigde 9 juli officieel een invoertarief van 50% op koper aan, ingaande per 1 augustus. In voorbereiding daarop hebben handelaren in de VS de kopervoorraad maximaal opgevoerd. Ook de VS is namelijk sterk afhankelijk van invoer van koper (met name uit Zuid-Amerika).
Wat betekent dit voor Nederland?
Hoewel koper dus in theorie beschikbaar blijft voor Nederlandse bedrijven, zorgt de oplopende concurrentie tussen China en de Verenigde Staten voor beweging op de markt. De koperprijs stijgt, en grondstoffen als koperschroot en koperconcentraat zijn minder ruim voorhanden. Dat raakt onder meer Nederlandse bedrijven die eigen smeltcapaciteit hebben of direct afhankelijk zijn van basis kopermetaal.
Koper is een verhandelde grondstof, wat betekent dat koper ingekocht kan worden tegen toekomstige levering en prijs. Dit helpt om prijsschommelingen af te dekken, maar biedt ook weer ruimte aan speculaties op de toekomstige balans in vraag en aanbod en de toekomstige prijs.
Zolang de wereldwijde vraag en aanbod in balans blijven, zijn de risico’s beperkt. Maar aanhoudende geopolitieke druk kan leiden tot verdere prijsstijgingen en meer onzekerheid. Voor bedrijven is het daarom verstandig om zich hierop voor te bereiden, bijvoorbeeld met strategische voorraden of het afdekken van prijsschommelingen. De vraag naar koper neemt al decennialang toe, en zal nog verder toenemen. Hiervoor is nieuwe productie nodig, waarbij startende projecten veel tijd en geld nodig hebben om bij te gaan dragen aan het koperaanbod.
Goed voorbereid
Om goed voorbereid te zijn, blijft het monitoren van de grondstoffenmarkt van belang. Het NMO verzamelt en deelt actuele kennis over de ontwikkelingen op die markt met overheden en bedrijven. Daarnaast onderzoekt het ministerie van Economische Zaken of koper moet worden opgenomen in een nationale grondstoffenreserve. Zo blijft Nederland strategisch wendbaar in een steeds competitievere markt.
Meer weten? Lees de beantwoording van de Kamervragen over de levering van kritieke grondstoffen uit China.